Toen ik als 17-jarige in een volle kerk belijdenis deed, wist ik al dat ik niet geloofde. Door de groepsdruk verloochende ik echter mijzelf en ten overstaan van de hele kerk zei ik als brave domineeszoon JA tegen kerk/geloof, tegen een dieper en beter weten in.
Door JA te zeggen bleef ik onderdeel van een gemeenschap. Het veilige nest waar ik in gemarineerd was, waarvan ik elke hoek kende. Nog altijd kan ik dat geborgen gevoel oproepen door te luisteren naar machtige orgelklanken en massale samenzang in een kerk. Maar ik zei al: diep van binnen hoorde ik al niet meer bij die groep, bij die gemeenschap. Ik kon mij niet verenigen met de exegese en de rigide en bedrukkende leer. Het zou nog even duren voordat ik mij vrij maakte van het vrijgemaakte nest en openlijk kon zeggen dat ik de kerk en het geloof in een god had verlaten.
Als coach kom ik met regelmaat tegen hoe mensen die hun geloof en/of kerk verlaten ook eigenlijk hun jeugd kwijt zijn. Immers is je jeugd een ‘package deal’ geweest: je hoort erbij als je ook gelooft en als je niet meer gelooft, word je uitgestoten, soms op uiterst wrede wijze, vaak door mensen van wie je dacht dat ze je erg nabij stonden.
Wie zijn geloof verliest, verliest daarmee vaak ook zijn hele jeugd. Vrienden, familie kunnen je zomaar opeens verstoten. En dan sta je alleen, zeker als je vrijwel alleen in de geloofsgemeenschap verkeerde, omdat de wereld boos en vijandig werd genoemd. Nu kan je als kerkverlater misschien nog wel leven met het achterlaten van fanatieke ouderlingen en zelfs nog met ouders die je niet kunnen begrijpen, maar het verdriet gaat vaak dieper, doordat in feite je hele jeugd onder je wegslaat en de vraag zich opdringt: wat dan, wat nu?
Wie niet langer kan bouwen op een fundament, omdat het fundament weggeslagen is, kijkt aan tegen een diepe leegte. En als je dan niet hebt geleerd zelf na te denken en keuzes te maken – dat deden in de hechte gemeenschap anderen voor je – dan heb je nog een klus te klaren. En hoe eenzaam kan dat zijn, in een fase in je leven waarin anderen voortbouwen op hun fundamenten en dat van jou totaal weg is en jij overnieuw moet beginnen.
De eenzaamheid en het verdriet over dat verlies verwerken veel kerkverlaters op hun eigen manier. En sommigen stoppen dat verdriet ook weg, omdat het aankijken ervan te pijnlijk is. Totdat het als een boemerang op je afkomt, soms vele jaren later. En je alsnog aan de bak moet.
Wie hulp nodig heeft, is welkom.
Comments